Spis treści
Joga to praktyka o wiekowej tradycji. Z biegiem lat wyłoniły się z niej różne nurty: vinyasa, ashtanga, oraz hatha joga. Każda z nich charakteryzuje się nieco inną filozofią i odmiennym podejściem do ćwiczeń. Dowiedz się, na czym polega hatha joga, kto powinien ją praktykować i jakie płyną z niej korzyści.
Hatha joga – co to?
Hatha joga należy do najstarszych form indyjskiej jogi. Jej założenia zapisane są w traktacie Hathajogapradipika z XV w. Nazwa „hatha” może być tłumaczona jako siła – na tym właśnie skupia się ta odmiana jogi. W hatha liczą się podobne elementy, co w klasycznej jodze, między innymi samodyscyplina oraz osiąganie jasności umysłu poprzez medytację. Hatha joga jest także ważnym elementem filozofii tantryzmu.
Hatha joga – na czym polega?
Główną różnicą między hatha jogą a jej klasyczną odmianą jest duży nacisk na praktyki fizyczne, które mają prowadzić do osiągnięcia ponadnaturalnych mocy. Jej sztandarowym celem jest zwycięstwo nad słabościami ciała, takimi jak śmierć, starość i choroby. Według hatha jogi nadludzkie zdolności można uzyskać poprzez:
- asany – konkretne pozycje ciała utrzymywane przez długi czas;
- krije – praktyki oczyszczenia, które mają rozpalać wewnętrzny ogień;
- pranajamy – techniki opanowania oddechu.
Anatomia hatha jogi
Ważnym elementem filozofii hatha jogi jest koncepcja anatomii ludzkiego ciała. To właśnie stąd wywodzi się pojęcie czakr, czyli centr energetycznych. Są one połączone kanałami energetycznymi, a ich blokady powodują schorzenia i złe samopoczucie. Według tych założeń w okolicach czakry podstawy drzemią pokłady Kundalini, czyli energii życiowej. Zadaniem jogina praktykującego hathę jest obudzenie jej – wtedy może przedostać się przez kanały energetyczne do czakry trzeciego oka. Dzięki temu możliwe jest osiągnięcie wyższego stanu świadomości i ponadludzkich zdolności. Hatha joga w oryginalnym znaczeniu jest więc czymś więcej niż systemem ćwiczeń fizycznych, stanowi bowiem także ważną praktykę duchową.
Hatha joga – asany
Praktyka hatha jogi nie wymaga jednak dołączenia do kultu religijnego. Każdy może korzystać z bogactwa ćwiczeń ustanowionych w tym nurcie w celu relaksu czy poprawienia sprawności fizycznej. Sekwencja hatha jogi polega na powtarzaniu konkretnych pozycji i utrzymywaniu ich przez co najmniej kilka oddechów. Ważne jest przy tym zachowanie prawidłowej postawy ciała. Najpopularniejsze asany w tej odmianie to:
- pies z głową w dół,
- kwiat lotosu,
- wojownik,
- pozycja dziecka,
- żuraw,
- kobra,
- orzeł,
- czapla.
Ważne w praktyce są także tzw. pozy odwrócone, czyli stanie na rękach lub głowie. Stymulują one przepływ krwi i energii.
Hatha joga – ćwiczenia oddechowe
Równie istotnym elementem praktyki hatha jest pranajama. Stanowi ona formę medytacji – poprzez kontrolę oddechu i innych zmysłów jogin osiąga wyższy stan świadomości. Jest to możliwe dzięki spowolnieniu i zrytmizowaniu oddechu, a także zwrócenie zmysłów wewnątrz. Pranajama pełni również funkcję detoksykującą – pozwala oczyścić układ nerwowy i resztę ciała z toksyn.
Przykładową pranajamą jest Sama Vritii. Technika ta polega na stopniowym wydłużaniu wdechu i wydechu. Należy wziąć powolny wdech licząc do czterech, a następnie wydech, który będzie trwał tyle samo. Po kilku takich oddechach można zwiększać liczbę, do której się liczy. Ważne, żeby kierować oddech do brzucha, a nie do klatki piersiowej – w ten sposób można rozluźnić cały organizm.
Hatha joga – korzyści
Poza duchowym wymiarem hatha jogi, warto zwrócić uwagę także na korzyści, jakie daje pod względem fizycznym. Praktyka ta jest w stanie realnie wzmocnić kondycję, a także poprawić elastyczność ciała. Pozytywne efekty uprawiania hatha jogi to:
- zmniejszanie wad postawy,
- zwalczenie bólu stawów i zapobieganie ich chorobom,
- poprawa krążenia,
- obniżenie poziomu stresu,
- poprawa koordynacji ruchowej,
- pomoc w leczeniu depresji.
Hatha joga może być uprawiana przez praktycznie każdego, nie wymaga bowiem dobrej kondycji. Asany można łatwo dostosować do swojego poziomu zaawansowania. Warto na pierwszych etapach praktykować z nauczycielem lub na zajęciach grupowych, aby uniknąć przypadkowych kontuzji czy nadwyrężeń.
