Spis treści
Ajurweda to tradycyjna indyjska medycyna, która w sposób holistyczny podchodzi do leczenia. Zakłada ona wpływanie jednocześnie na zdrowie fizyczne, psychiczne i duchowe. Jej praktyki to m.in. różne zabiegi, jak masaże, ćwiczenia fizyczne, a także odpowiednio dobrane potrawy. Dowiedz się, jak stosować ajurwedę w swojej kuchni.
Ajurweda – co to?
Słowo ajurweda w sanskrycie oznacza dosłownie wiedzę o życiu. Ten rodzaj tradycyjnej medycyny ma już ponad 2,5 tysiąca lat. Korzysta głównie z preparatów pochodzenia naturalnego i skupia się na budowaniu codziennych zdrowych nawyków, które pozwalają zachować równowagę w organizmie.
Teoria ajurwedy opiera się na założeniu, że w każdym żywym organizmie płynie prana. Jest to żywioł oznaczający życie, energię witalną. Jego przepływ jest możliwy wtedy, gdy w ciele panuje harmonia między trzema rodzajami energii: vatą, pittą i kaphą. Ich poziom można regulować przez spożywane pokarmy.
Kuchnia ajurwedyjska – dosze
Wyżej wymienione rodzaje energii to dosze. Są one obecne w każdym organizmie, jednak występują w różnych proporcjach – taki naturalny układ dosz nazywa się konstytucją. Zaburzenie konstytucji w ciele powoduje różne dolegliwości somatyczne, obniżone samopoczucie, zmiany nastroju i słabą odporność. Vata, pitta i kapha posiadają odpowiadające sobie produkty, które mogą zwiększać lub zmniejszać ich poziom. Należy je wybierać zgodnie ze swoją konstytucją i pojawiającymi się dolegliwościami.
Rodzaje pożywienia w ajurwedzie
W ajurwedzie dzieli się produkty spożywcze na trzy kategorie, które opisują ich właściwości. Są to:
- rajas – żywność o działaniu pobudzającym,
- tamas – produkty, po których odczuwa się senność i ciężkość,
- sattwa – jedzenie, które daje dokładnie tyle energii, ile potrzebuje zdrowy organizm i gwarantuje lekkość.
W kuchni ajurwedyjskiej potrawy skupiają się na produktach sattwicznych, czyli świeżych warzywach i owocach, nieprzetworzonych i niekonserwowanych. Równie ważne jest spożywanie posiłków zaraz po ich przyrządzeniu. Bardzo istotny w ajurwedzie jest wegetarianizm – spożywanie martwych zwierząt negatywnie wpływa na równowagę w organizmie.
Zasady kuchni ajurwedyjskiej
Ajurweda zakłada indywidualne podejście do każdego pacjenta i leczenie go w zgodzie z jego konstytucją. Istnieją jednak pewne uniwersalne zasady, których należy się trzymać, aby utrzymać zdrowie ciała, duszy i umysłu. Przede wszystkim należy dbać o odpowiednią ilość jedzenia. Nawet najzdrowsze produkty spożywane w nadmiarze spowodują negatywną reakcję organizmu, zaburzając przepływ prany. Nie należy więc się przejadać.
Kolejną zasadą są prawidłowe połączenia produktów. Przykładowo zakazane jest popularne w Europie podawanie nabiału z owocami. Powinno się je spożywać samodzielnie. Podobnie szkodliwe i powodujące produkcję toksyn jest połączenie miodu i masła. Nie wolno także przy jednym posiłku spożywać produktów surowych i gotowanych.
W ajurwedzie ważną rolę pełnią także przyprawy i zioła. Stosowanie ich powinno być indywidualnie dopasowane do konstytucji danej osoby. Można sięgać po ashwagandę, imbir, kurkumę, dashamulę czy asafetydę.
Ajurweda – potrawy
Najpopularniejszą i łatwą w przygotowaniu potrawą kuchni ajurwedyjskiej jest kitchari. Jest to ryż gotowany z warzywami, soczewicą i ghee, czyli masłem klarowanym. To bardzo proste, jednogarnkowe danie spełnia wszystkie założenia ajurwedy i zalecane jest także w czasie detoksu. Można je modyfikować w zależności od swoich potrzeb czy preferencji smakowych.
Jak wprowadzić kuchnię ajurwedyjska?
Wprowadzenie kuchni ajurwedyjskiej do codziennego jadłospisu należy zacząć od poznania swojej dominującej doszy. Warto zapoznać się z produktami, jakie są wtedy zalecane. Należy trzymać się podstawowych zasad i stosować zalecane połączenia. Z pewnością pomoże także suplementacja ziołami. Warto pamiętać o tym, żeby nie wprowadzać zmian nagle, tylko stopniowo wprowadzać małe modyfikacje.
